Ο πανδαμάτωρ χρόνος

Πολλές φορές αναρωτιέμαι τι νόημα έχει η φράση «φέρσου ως ενήλικας» σε μια κοινωνία, που ξοδεύει εκατομμύρια, για να φαίνεται νεώτερη και που τα πρότυπά της σε όλους τους τομείς κερδίζουν προβολή, όταν δρουν ανώριμα, πέρα από στεγανά, συμβατικότητες, κανόνες, ακριβώς σαν τα κακομαθημένα παιδιά, που θα αποποιηθούν κάθε ευθύνης αργότερα.

Από τον συγχωρεμένο αιώνιο έφηβο Σαμαράκη μέχρι τις αγέραστες ηθοποιούς και τους αειθαλείς πολιτικούς η ωριμότητα σπάνια συνδέεται με τη χρονολογική ηλικία, αλλά ούτε και με τη δέσμευση, την αποδοχή των συνεπειών για κάθε πράξη, τη συντροφικότητα και την απόκτηση παιδιών ή περιουσίας.

Όλα αυτά οδηγούν σε καταστάσεις ανελευθερίας, ειδικά αν αποφασίζονται ως κοινωνικά επιθυμητές ιδιότητες κι όχι ως ενσυνείδητες επιλογές μέσα από χίλιες άλλες.

Και ποια η μεγαλύτερη ένδειξη παιδικότητας από το να αποφασίζει κάποιος άλλος για μας, οι θεσμοί, η συνήθεια, οι εξαρτήσεις, οι εχέφρονες, οι κρατούντες.

Η ωριμότητα δεν είναι κατάλογος συμπεριφορών, που έτσι κι αλλιώς κανείς δεν τις υιοθετεί σε όλους τους τομείς.

Κάποιοι είναι άριστοι οικογενειάρχες με μη ώριμη επαγγελματική ζωή, άλλοι διαθέτουν κοινωνικές δεξιότητες μα ταλανίζονται από παιδικές καθηλώσεις και άλλοι αυτοκτονούν με τον τρόπο ζωής τους ή καταστρέφουν το περιβάλλον.

Ποιος μπορεί να είναι ενήλικας σε κάθε έκφανσή του;

Τελικά, αυτό που ενηλικιώνει τον άνθρωπο - και ειδικά το πνεύμα του, γιατί η ψυχή είναι άχρονη και ες αεί νέα - είναι η ανάγκη και οι εμπειρίες, εφόσον οδηγούν σε μάθηση.

Μα πάνω από όλα η αντίληψη του θανάτου, επειδή αν δεν έχεις συνομιλήσει μαζί του δεν εκτιμάς τη μεγαλοσύνη της κάθε στιγμής και δεν μπορείς μέσα από το θνητό και το πεπερασμένο να προϊδεάζεσαι για το άφθαρτο και να γεύεσαι το αιώνιο.

Αυτό που αρέσκεται να κρύβεται στη λεπτομέρεια, στο ασήμαντο, στο γέλιο του παιδιού και την οπτασία μιας όμορφης γυναίκας.

Η επαχθέστερη ανωριμότητα είναι να παραπλανάς τον εαυτό σου, να αυταπατάσαι με μηχανισμούς άμυνας και να μη διαβλέπεις τις εσχατολογικές περιπέτειες της ύπαρξης. Γιατί σοφία δεν είναι να θεωρείς πως είσαι ασύνορος με άπειρες δυνατότητες, αλλά να μεγαλουργείς μέσα στα όριά σου..

Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Ακαδημία των Πολιτών